Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) Eylül ayından itibaren üst üste 3 kez politika faizinde indirime gitmesi, TL’nin dolar karşısında hızla değer kaybetmesindeki en büyük etkenlerden biri oldu. Öte yandan bağımsız bir kurum olan Merkez Bankası’nda geçtiğimiz dönemlerde görülen görev değişiklikleri, Merkez Bankası Başkanı’nın, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Çankaya Köşkü’nde görüşmesi, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Faiz sebep, enflasyon neticedir” açıklamaları gibi söylem ve gelişmeler ile birlikte küresel piyasalarda güç kazanan doların da etkisi ile TL’deki değer kayıpları hızlandı. Analistler ve uzman isimler, dolar/TL kurundaki bu yukarı yönlü hareketliliği ve hükümetin ekonomi planlarına ilişkin değerlendirmelerini paylaştı.
Döviz Kurunda Artış Rekor Seviyelere Ulaştı
Merkez Bankası Eylül ayında faizi 200 baz puan indirerek %19’dan %17 seviyesine çekti. Ardından Ekim ayında gelen indirim ile faiz seviyesi %16 seviyesine indirildi ve 18 Kasım tarihinde gelen 100 baz puanlık indirim ile faiz %15 seviyesine çekildi. Merkez Bankası’nın faiz indirim kararları sonrasında dolar kuru da 11,20 seviyelerini aşarak tarihi rekorlara imza attı. Faiz kararından sonra Ekonomist Evren Devrim Zelyut, yaptığı açıklamasında döviz kurunda düşüşü sağlamak ve yurtdışından fon girişlerini sağlamak adına AKP’nin planları olduğunu söyledi. Zelyut açıklamasında, 20-21-22 Kasım tarihlerinde iktidarın, dolar kurunu düşürmek için hamlelerde bulunacağını iddia etti.
Zelyut AKP’nin Önündeki Alternatifleri Değerlendirdi
AKP’nin ilk icraatinin faizleri düşürmek olduğunu ancak bunun işe yaramadığını ifade eden Zelyut, AKP’nin alternatifleri arasında 5 seçenek olduğunu belirtti. Zelyut açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“1- İhracatı artırmak. Ama ithalatı da artırdı. İthalatı artırdığın zaman seçmenin cebine para girmiyor. Bu seçenek işe yaramayacak.
2- Yapısal reformlar yapsa… Ama yapamıyor. Yapsa 5 yıldan önce sonucunu alamaz.
3- Varlık girişi ile doları dizginlemek. Türkiye gri listeye alındı, öyle büyük miktarlarla para girişi de olmaz artık.
4- Katar’dan Azerbaycan’dan para almak da yok. O kapı da kapandı. Katar yapacağını yaptı, Azerbaycan da yaptı yapacağını…”
Açıklamalarının devamında Zelyut, AKP’nin dövizi düşürmek için deneyeceği yöntemin, 2018 yılında Papaz Brunson’un serbest bırakılmasına atıfta bulunarak; Osman Kavala’nın serbest bırakılması olduğunu iddia etti. Zelyut’a göre duruşması 26 Kasım tarihinde gerçekleşecek olan Osman Kavala, döviz yükselişinin durdurulması için serbest bırakılacak.
